W naszym kraju 4.000.000 osób ma objawy astmy, ale tylko niecałe 2.000.000 wie o swojej chorobie.
Dr med. Piotr Dąbrowiecki
Specjalista chorób wewnętrznych, alergolog z Wojskowego Instytutu Medycznego, Przewodniczący Polskiej Federacji Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergie i POCHP
Pozostali kaszlą, mają duszności i nie wiedzą, że u podstawy ich problemu może być alergia i astma alergiczna. Około 8.000.000 Polaków ma problemy z alergicznym nieżytem nosa. Kichają, mają katar lub ich nos ulega zablokowaniu z powodu ekspozycji na alergeny, ale rozpoznanie ma tylko połowa z tej grupy chorych.
Astma nie jest przeciwwskazaniem do ćwiczeń fizycznych ani uprawiania sportu. Niestety wielu chorych na astmę unika ćwiczeń fizycznych. U niektórych wysiłek fizyczny może czasami powodować wystąpienie duszności, ale nie powinno to stanowić wymówki, aby prowadzić siedzący tryb życia. Otyłość i nadwaga powodują, że choroba przebiega ciężej (trzeba używać więcej leków, częściej chorzy maja zaostrzenia). Astmę oskrzelową podejrzewamy u osób, które odczuwają duszności z towarzyszącymi świstami i kaszlem. Często długotrwały kaszel jest jedynym objawem tej choroby – szczególnie u dzieci.
Objawy choroby są spowodowane stanem zapalnym oskrzeli, który powstał po kontakcie z uczulającymi alergenami lub jako wynik przewlekających się infekcji bakteryjnych czy wirusowych.
Astmie towarzyszy nadreaktywność oskrzeli polegająca na wrażliwości oskrzeli na czynniki obojętne dla osób zdrowych. Kaszel, świsty i duszność mogą się pojawić po kontakcie z zimnym powietrzem, dymem tytoniowym, intensywnymi zapachami. Mogą je wyzwolić także silne emocje lub wysiłek fizyczny.
Objawy astmy mogą mijać samoistnie i pojawiają się znowu po kontakcie z uczulającymi alergenami (najczęściej roztocza kurzu domowego, pyłki drzew, traw lub chwastów, zarodniki grzybów pleśniowych, sierści zwierząt domowych, niektóre leki, np. aspiryna i inne niesterydowe leki przeciwzapalne lub pokarmy).
Zaostrzenia choroby bywają także wywołane przez infekcje układu oddechowego, do których dochodzi zazwyczaj w sezonie jesienno-zimowym.
Chory z rozpoznaną astmą oskrzelową powinien stosować sterydy wziewne, które zmniejszają stan zapalny w układzie oddechowym. Oprócz sterydów ważnymi lekami są ß2-mimetyki – leki rozszerzające oskrzela – uwalniające od objawów (zmniejszające uczucie duszności i kaszel).
Współczesne leki sterydowe dostępne w postaci wziewnej są bardzo skuteczne i co ważne – bezpieczne dla pacjentów. Działania niepożądane mogące wystąpić w trakcie terapii dotyczą jamy ustnej i gardła – mogą wyrażać się chrypką lub grzybicą gardła (dlatego po zażyciu leku należy dokładnie wypłukać gardło).
W Polsce jest około 4.000.000 astmatyków, większość z nich może nie mieć objawów choroby. Jeżeli chorzy mają objawy astmy w nocy lub codziennie używają leków doraźnych znoszących duszność, świadczy to o niestabilnej chorobie i wymaga korekty leczenia.
Podobnie, jeśli aktywność fizyczna jest zaburzona lub badania czynnościowe płuc (PEF lub Spirometria) wykazują zaburzenia w przepływie powietrza przez układ oddechowy, należy zwiększyć ilość leków.
Po dłuższym (kilkumiesięcznym) bezobjawowym okresie choroby lekarz podejmuje decyzję o zmniejszeniu intensywności leczenia lub o czasowym odstawieniu leków. Należy jednak pamiętać, iż w przypadku, gdy objawy astmy nawrócą powrót do odpowiedniej terapii jest niezbędny.
Pamiętaj – astma to choroba przewlekła. Raz rozpoznana trwa przez całe życie. Nie lekceważ jej. Dzięki współpracy z lekarzem, właściwemu leczeniu i stosowaniu profilaktyki masz wpływ na jakość swojego życia. Pomimo choroby bądź aktywny. Najczęstszą metodą zapobiegania duszności powodowanej wysiłkiem jest przyjęcie przed planowanym wysiłkiem 1-2 wdechów szybko działającego ß2-mimetyku. Ruch to zdrowie, także w astmie.
