Rola drugiego śniadania – jak budować zdrowe nawyki u najmłodszych?
Grzegorz Łapanowski
Założyciel i prezes Fundacji „Szkoła na widelcu”
Urszula Somow
Dietetyk Fundacji „Szkoła na Widelcu”
„Śniadanie to najważniejszy posiłek dnia” – trudno nie zgodzić się z tym popularnym stwierdzeniem, jednak inna bardzo ważna dietetyczna zasada mówi o spożywaniu 5 posiłków w ciągu dnia, stawiając na równi każdy z nich. I słusznie, ponieważ regularne spożywanie posiłków nie tylko pomaga utrzymać odpowiedni poziom energii, koncentracji i dobrego samopoczucia, ale także zapobiega napadom „wilczego głodu”, przejadaniu się i sięganiu po mniej korzystne dla zdrowia przekąski. Dobrze jest kierować się zasadą „częściej a mniej” i starać się jeść posiłki o w miarę stałych porach. Dobre nawyki żywieniowe najlepiej budować już w dzieciństwie. Świetną okazją do wyrobienia nawyku jedzenia II śniadania jest wspólna długa przerwa śniadaniowa w szkole. Dzieci nie tylko mają wtedy szansę uzupełnić zapasy energii niezbędnej do nauki, ale także wytworzyć nawyk spożywania drugiego posiłku, o stałej porze, jedzonego wspólnie z innymi.
Uczniowie coraz częściej przynoszą II śniadanie do szkoły, jednak wielu z nich go nie zjada. Wg Raportu Polskiej Federacji Banków Żywności z 2015 r.¹ do szkolnego kosza zdecydowanie najczęściej trafiają kanapki. Prawie ¾ uczniów, którzy nie zjadają II śniadania twierdzi, że nie smakuje im to, co przygotowują dla nich rodzice. Główną przyczyną marnowania żywności przez uczniów jest jednak fakt, że wolą oni zjeść słodycze i przekąski. Co ciekawe w prawie 1/3 przypadków powodem dla którego uczniowie nie spożyli II śniadania były zbyt duże porcje przygotowane przez rodziców.
Aby zachęcić dzieci do jedzenia drugiego śniadania:
– Działajcie wspólnie! Zaangażuj dziecko w proces planowania i przygotowywania śniadaniówki, rozmawiajcie o tym, na co ma ochotę lub co wolałoby zamienić na inny produkt. Staraj się dawać kontrolowany wybór – pozwól wybrać spośród zaproponowanych produktów, co z jednej strony da dziecku poczucie decyzyjności i samodzielności, z drugiej pozwoli uniknąć kłopotliwych sytuacji wyboru produktów niezalecanych (np. chcesz dziś do szkoły dostać banana czy mandarynki?).
– Zadbajcie o opakowanie – wygoda i higiena transportowania i spożycia posiłku zabranego z domu jest bardzo ważna. Jeśli po otwarciu śniadaniówki stwierdzamy, że posiłek rozpadł się lub trudno jest zjeść go nie brudząc się przy tym, szanse na jego spożycie maleją, nie mówiąc już o przyjemności z jedzenia. Estetyka zapakowania posiłku jest bardzo ważna: lunch box z ulubionym bohaterem, owoce pokrojone w ciekawe kształty, kolorowe serwetki lub inne dodatki zachęcą do sięgnięcia po II śniadanie.
– Bądźmy wierni tradycji, ale otwarci na nowości – dzieci lubią to, co znają, warto jednak uczyć je różnorodności, ciekawości i zapobiegać nudzie. Chcąc wprowadzić nowe produkty lub dania komponujcie je z tymi, które dzieci już znają i lubią, np. kolorowe naleśniki (z dodatkiem szpinaku lub buraka) lub domowe ciastka zbożowe bez cukru (słodzone dojrzałym bananem, daktylami lub innymi suszonymi owocami), z dodatkiem orzechów, nasion, cynamonu i kakao naturalnego znakomicie zastąpią sklepowe słodycze.
– Dajmy przykład – niech cała rodzina zabiera śniadaniówkę, zarówno starsze rodzeństwo, jak i rodzice. Po powrocie do domu warto porównać opinie, czy dzisiejsze II śniadanie wszystkim smakowało lub co można by w nim zmodyfikować.