W 2015 r. Polacy wydali na suplementy diety 3,5 mld zł, kupując blisko 190 mln opakowań. Dane Komisji Europejskiej wskazywały, że już w latach 1997-2005 nasz rynek wzrósł o 219 proc. i był to najwyższy wzrost wśród wszystkich państw Unii Europejskiej. Tymczasem Polacy niewiele wiedzą o suplementach diety.
Dr n. biol. Karolina Rudnicka
Adiunkt w Katedrze Immunologii i Biologii Infekcyjnej Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego, Ekspert Krajowej Rady Suplementów i Odżywek
Czym właściwie dokładnie jest suplement diety?
Suplementy diety, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa żywnościowego, definiowane są jako środki spożywcze czyli żywność, stanowiąca skoncentrowane źródło witamin lub składników mineralnych bądź innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub fizjologiczny, której celem jest uzupełnienie normalnej diety. Podobnie jak inne produkty tej kategorii (np. nabiał czy warzywa) suplementy diety zawierają określone substancje odżywcze, jednak w bardziej skoncentrowanej formie.
Powszechnie mówi się, że nie wszystkie suplementy diety są bezpieczne i należy je stosować z rozwagą. Od czego zależy bezpieczeństwo suplementów?
Powinniśmy pamiętać, że w rozumieniu przepisów prawa (ustawy z 6 września 2001 r.) suplement diety nie może posiadać właściwości produktu leczniczego. Nie oznacza to jednak, że wszystkie suplementy diety są pozbawione korzystnego, lub leczniczego działania i nie poprawiają kondycji naszego organizmu jednak producenci nie maja prawa sugerować leczniczego działania takiego produktu nawet jeśli dysponują wynikami badań wykazującymi takie działanie. W przeciwieństwie do leków, dla suplementu diety prawo nie wymaga rejestracji, ani szczegółowej dokumentacji. Przy wprowadzaniu produktu do sprzedaży wystarczy, że producent powiadomi Główny Inspektorat Sanitarny i dostarczy wzór opakowania. Bezpieczeństwo suplementów diety zależy od ich czystości mikrobiologicznej, surowców z jakich korzystał producent oraz ich aktywności w momencie przejmowania, a także dawkowania.
W jaki sposób wybierać suplementy, które będą bezpieczne w stosowaniu? Gdzie właściwie konsument powinien sięgać po wiedzę w zakresie najbardziej sprawdzonych suplementów?
Suplementy diety są powszechnie dostępne nie tylko w aptekach, ale w wielu sklepach stacjonarnych i internetowych. Aby nie doszło do pomyłki (np. kupienia suplementu zamiast leku), przed zakupem warto przeczytać informację na opakowaniu produktu lub, jeśli to możliwe, skonsultować się z farmaceutą. Nie kupujmy suplementów diety na bazarach czy z innych, podejrzanych źródeł, a kupując produkty w sprzedaży internetowej zachowajmy szczególną ostrożność. W sprzedaży pozaaptecznej mogą znajdować się nielegalne/podrobione suplementy diety, stwarzające zagrożenie dla zdrowia.
Kupując produkt znajdujący się w sprzedaży pozaaptecznej, sprawdzajmy czy mamy do czynienia z suplementem diety, który został zgłoszony do wprowadzenia do obrotu w Polsce u Głównego Inspektora Sanitarnego (GIS). Sprawdzajmy więc czy produkt, którym się interesujemy znajduje się w wykazie zgłoszonych suplementów diety oraz jaki jest jego status. Informacje te znajdują się na stronie internetowej GIS rejestrzp.gis.gov.pl.
Pamiętajmy również, że na rynku funkcjonuje wiele polskich i zagranicznych producentów i dystrybutorów, które inwestują w badania nad suplementami diety. Często są to długotrwałe i rzetelne badania in vitro a nawet badania kliniczne na ochotnikach wykazujące korzystne działanie składników suplementu diety a nawet identyfikujące mechanizm ich działania. Wyniki takich badań takie są publikowane w czasopismach naukowych dostępnych w bazach internetowych i zwykle opisują działanie poszczególnych składników aktywnych, które zawiera suplement. Zanim zdecydujemy się na zakup warto opierając się na właściwych źródłach dowiedzieć się czy suplement diety, rzeczywiście zawiera aktywne biologicznie składniki. . Sprawdzajmy również, czy instytucja rekomendująca lub certyfikująca rzeczywiście jest państwowym instytutem lub niezależną instytucją badawczą a nie organizacją powiązaną z producentem.
Zapoznajmy się również z opakowaniem lub ulotką, która powinna zawierać m.in.: wykaz wszystkich składników, informację dotyczącą stosowania (w tym wielkość porcji zalecanej do spożycia w ciągu dnia), zasady przechowywania oraz dane producenta.
